Przeważnie stosunek prawny dzieła wygasa z chwilą kiedy zamawiający odbierze dzieło i to bez zastrzeżeń w kierunku do przyjmującego zamówienie. Art. 644 Kodeksu cywilnego daje zamawiającemu prawo do odstąpienia od umowy o dzieło, w każdej chwili, dopóki dzieło nie zostanie ukończone. Następuje to jednak w związku z zapłatą umówionego wynagrodzenia przyjmującemu zamówienie.
W polskim prawie cywilnym występują też inne przypadki kiedy stosunek prawny z umowy o dzieło wygasa i zamawiający posiada prawo odstąpienia od umowy. Są to następujące przepisy:
- art. 631 Kodeksu cywilnego – związany z podwyższeniem wynagrodzenia kosztorysowego. Zgodnie z tą regulacją zamawiający może odstąpić od umowy (co powinno nastąpić niezwłocznie), jeśli zajdzie konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego. Zamawiający powinien jednak zapłacić przyjmującemu zamówienie odpowiednią część umówionego wynagrodzenia
- art. 635 Kodeksu cywilnego – dotyczący opóźnienia prac nad dziełem. Jeśli takowe opóźnienie ma miejsce, zamawiający może odstąpić od umowy i to bez wyznaczania dodatkowego terminu przyjmującemu zamówienie
- art. 636 Kodeksu cywilnego – mający związek z wezwaniem do zmiany wadliwego sposoby wykonania dzieła. Jeśli dzieło wykonywane jest w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może odstąpić od umowy, ale dopiero po bezskutecznym upływie wyznaczonego wcześniej terminu potrzebnego do zmiany sposobu wykonywania dzieła
- art. 640 Kodeksu cywilnego – ukazujący odstąpienie od umowy jako konsekwencja braku współdziałania. W tym przypadku to przyjmujący zamówienie ma prawo do odstąpienia od umowy, jeśli brak współdziałania w wykonywaniu dzieła
- art. 644 Kodeksu cywilnego – dający możliwość odstąpienia od umowy z jednoczesną zapłatą wynagrodzenia, zanim dzieło zostało ukończone.
Śmierć lub niezdolność do pracy przyjmującego zamówienie
Ostatnią sytuacją, w której stosunek prawny dzieła zostaje zakończony jest rozwiązanie umowy w razie śmierci lub niezdolności do pracy przyjmującego zamówienie. Z zastrzeżeniem, że tylko wtedy, gdy wykonanie umowy zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie. Mówi o tym art. 645 KC. Owa niezdolność do pracy nie zawsze ma wpływ na wykonanie umowy.
Dzieje się tak, jeśli dzieło nie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie. W takim przypadku przyjmujący zamówienie może posłużyć się innymi osobami w celu spełnienia określonego świadczenia. Jednak, gdy wykonanie dzieła z różnych powodów zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie, śmierć albo niezdolność do pracy, powoduje rozwiązanie umowy o dzieło.
Art. 645 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że jeśli właścicielem materiału był przyjmujący zamówienie, a dzieło częściowo wykonane przedstawia ze względu na zamierzony cel umowy wartość dla zamawiającego, przyjmujący zamówienie lub jego spadkobierca może żądać, żeby zamawiający odebrał materiał w stanie, w jakim się znajduje za zapłatą jego wartości oraz odpowiedniej części wynagrodzenia. Dokończenie dzieła można powierzyć innej osobie.
Dług oraz wierzytelność (w wypadku śmierci przyjmującego zamówienie), podlegają dziedziczeniu. Podstawą w tym przypadku jest art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego.